බෞද්ධශිෂ්ටාචාරය කෙටිසටහන් 8

• කාන්තාව පිළිබඳ බෞද්ධ ඉගැන්වීම් 

• භික්ෂුණියක වශයෙන්
• මවක වශයෙන්
• ගෘහණියක වශයෙන්
• උපාසිකාවක වශයෙන්

කාන්තාව භික්ෂුණියක  ලද නිදහස

• මහා ප්‍රජාපතී ගෝතමිය ඇතුළු කාන්තාවන් 500කට අෂ්ඨ ගරු ධර්ම ඉදිරිපත් කරමින් උසස් ම ස්ථානයක් වන පැවිද්ද ලබා දීම.
• තනතුරු ප්‍රදානය කිරීමේදී භිෂූන්ට මෙන්ම භික්ෂුණීන්ටද දක්ෂතාව මත තනතුරු ප්‍රදානය කිරීම.
• භික්ෂුණීන් අතරින් දක්ෂ දේශිකාවක,ප්‍රසිද්ධ ආචාරිනියක,සමාජ සේවිකාවක වශයෙන් ධම්ම දින්නා තෙරණිය ප්‍රසිද්ධ වීම.
• ප්‍රිය වචන කථා කරන භික්ෂුණීන් අතරි "සුක්කා" තෙරණිය අගතැම්පත් වීම.
• ඛේමා සහ උප්පලවණ්ණා අග්‍ර ශ්‍රාවිකාවෝ වූහ.
• ඛේමා භික්ෂුණිය නුවණැතියන් අතර අග්‍රවීම
• ප්‍රජාපතී ගෝතමිය චිරරාත්‍රඥ භික්ෂුණීන් අතර අග්‍රවීම.
• උප්පලවණ්ණා ඍද්ධිමතුන් අතරින් අග්‍ර වීම
• පටාචාරා විනයධර භික්ෂුණීන් අතරින් අග්‍රවීම .
• නන්දා භික්ෂුණිය ධ්‍යාන ලාභීන් අතරින් අග්‍රවීම .
• සකුලා භික්ෂුණිය දිවැස් ඇති භික්ෂුණීන් අතරින් අග්‍ර වීම.
• කුණ්ඩලකේෂී කතා පුවතෙන් කාන්තාව අදූරදර්ශි යන මතය ඛණ්ඩනය කිරීම

නසෝ සබ්බේසු ඨානේසු 

පුරිසෝ හෝති පණ්ඩිතෝ 

ඉත්ථීපි පණ්ඩිතෝ හෝන්ති

 තත්ථ තත්ථ විචක්ඛණා

• සැම විටම පුරුෂයා පණ්ඩිත නොවේ

ඒ ඒ අවස්ථාවන්වලට ගැළපෙන සේ ක්‍රියා කිරීමට කාන්තාවටද නුවණ ඇති බව පෙන්වා දීම

කාන්තාව මවක වශයෙන් ලද නිදහස

බ්‍රහ්මාති මාතා පිතරෝ 

පුබ්බාචරියාති වුච්චරේ 

ආහුනෙය්යාච පුත්තානං 

පජාය අනුකම්පකා

• දෙමව්පියන් මහා බ්‍රහ්ම යනුවෙන් හැදින්වීම.
• පූර්ව ආචාර්ය වරුන් ලෙස සැලකීම.
• ආහුන ගුණයෙන් යුක්ත වීම.
• මාතා මිත්තං සකේ ඝරේ(මව නිවසේ මිතුරිය යැයි සඝාලෝවාද සූත්‍රයේ දැක්වීම.)
• මාතා පිතූ උපට්ඨානං(මව් පියන්ට සැළකීම උතුම් මංගල කරුණක් බව මංගල සූත්‍රයේ දක්වා තිබීම.)
• යෝ මාතරං වා පිතරං වා( යනුවෙන් හැකියාව තිබියදී දෙමව්පියන්ට නො සළකන තැනැත්තා පිරිහීමට පත්වන බව පරාභව සූත්‍රයේ ද,එබඳු පුද්ගලයා වසලයෙකු ලෙස වසල සූත්‍රයේ ද දක්වා ඇත.)

කාන්තාව ගෘහණියක වශයෙන් ලද නිදහස 

• නිවසක් ලස්සන කළ හැක්කේ කාන්තාවකටය.
• සිඟාලෝවාද සූත්‍රයේ දක්වා ඇති පරිදි"පුත්තදාරා දිසා පච්චා"යනුවෙන් බටහිර දිසාවට අඹු දරුවන් හඳුන්වා දී ඇත.
• ස්වාමියාට යුතුකම් බිරිඳ ඉටු කළ යුතු අතර ස්වාමියාද තම බිරිඳට යුතුකම් ඉටුකළ යුතු බව පෙන්වාදෙයි
•  සැමියා බිරිඳට උවටැන් කළ  යුතුයි.
• සම්භාවන වචනයෙන් ද අවමන් බස් නොකීමෙන් ද, 
• පරඹුවන් කරා නො යෑමෙන් ද, 
• ගෙහි කටයුතුවල අධිපති බව ඇයට භාර දීමෙන් ද, 
• ඇඳුම් පැලැඳුම් ලබා දීමෙන්

බිරිඳට සංග්‍රහ කිරීමට උපදෙස් ලබා දී ඇත්තේ බිරිදක් වශයෙන් ඇගේ වටිනාකම තහවුරු කරමිනි.

සත්ත භරියා සූත්‍රයේ දී බිරින්දෑවරුන් 07ක් දක්වා ඇත

• මාතු භරියා (මවක මෙන් බිරිදක් )
• භගිනි භරියා(සොහොයුරියක මෙන් බිරිදක් )
• දාසි භරියා (දාසියක බඳු බිරිදක් )
• සඛී භරියා (මිතුරියක මෙන් බිරිදක් )
• චෝර භරියා (සෙරක බඳු බිරිදක් )
• වධක භරියා (වධකයෙකු බඳු බිරිදක් )
• සාමි භරියා (ස්වාමියෙකු බඳු බිරිඳක්)

මෙහි දැක්වෙන පළමු හතර දෙනා ගරු කළ යුතු බිරින්දෑවරුන් ලෙස දක්වා ඇත.

චතු සංවාස සූත්‍රයේ ද බිරින්දෑවරුන් කොටස් 4ට බෙදා දක්වා ඇත.

• දෙවියෙක් සමග දෙවගනක් වසය කිරීම 
• දෙවියෙක් සමග මළ ස්ත්‍රියක් වාසය කිරීම.
• දෙවගනක් සමග මළ මිනිහෙක් වාසය කිරීම 
• මළ මිනිහෙක් සමග මළ ස්ත්‍රියක් වාසය කිරීම .

මේ අනුව යහපත් බිරින්දෑවරුන් සිටිනා බවට බෞද්ධ දේශනාවේ සඳහන් වෙයි.

උපාසිකාවක වශයෙන් කාන්තාව ලද නිදහස 

• අට සිල්,දස සිල් ආදිය රකිමින් සිටින උපාසිකාව බුදුදහමෙහි පැසසුමට ලක් කිරීම.
• උසස් ගුණවලින් යුතු උපාසිකාව"ස්ත්‍රී රත්නයක්" ලෙස හඳුන්වා තිබීම.
• එමෙන්ම දුසිල්වත්,අවිචාරශීලී ස්ත්‍රීන්"මාරපාස"ලෙස හඳුන්වා තිබීම.
• විශාඛා,බන්දුල මල්ලිකා,සුමනා,සුජාතා ආදි උපාසිකාවන් බුදුරජාණන්වහන්සේගේ පැසසුමට ලක්වීම.
• අම්බපාලී වැනි ප්‍රසිද්ධ ගණිකාවන් බුදු සසුනට ඇතුළත් කරගෙන උපාසිකාවන් වශයෙන් විමුක්ති මාර්ගයේ යොමු කිරීම.
• මේ තුලින් බුදුදහමින් කාන්තාවට නියම නිදහස ලැබී ඇති බව පැහැදිලිය .